Kenmerken

Het belangrijkste kenmerk van dyslexie is dat er een hardnekkig probleem is bij het aanleren en/of vlot toepassen van het lezen en spellen op woordniveau. Kinderen met dyslexie hebben veel extra oefening nodig om het (technisch) lezen en de spelling onder de knie te krijgen.

Problemen bij het lezen

De leesproblemen bij kinderen met dyslexie vallen het meest op bij het hardop lezen. Sommige kinderen hebben een traag tempo en lezen de woorden nog lang spellend.
Andere kinderen hebben een hoger leestempo, maar maken hierbij erg veel fouten door te raden wat er staat. Dat kan nog redelijk gaan als het langere woorden betreft in een (voorspelbare) zin, maar bij de kortere woorden worden dan veel fouten gemaakt. Er kan ook een combinatie zijn van zowel traag, spellend lezen en vooral radend lezen. De meeste kinderen met dyslexie hebben een groot probleem met het vlot lezen van losse woorden, zoals ook getoetst wordt op school met de Drie-Minuten-Toets (DMT).

Problemen bij de spelling

Kinderen met dyslexie maken frequent en vooral langdurig spellingfouten. Zij maken niet zozeer specifieke of ‘dyslectische’ fouten, maar zij maken fouten die we ook zien bij jongere kinderen. Het spiegelen van de ‘b’ en ‘d’, zijn geen ‘dyslectische’ fouten. We zien ze bij jongere kinderen ook, maar deze fouten verdwijnen normaal gesproken in de loop van groep 3 en 4. Bij dyslectische kinderen blijven we de fouten veel langer zien.

Daarnaast zien we dat kinderen met dyslexie de spellingregels niet automatiseren.
Soms gaat het toepassen van de regels nog goed in een oefening of in een dictee als er veel geoefend is. Die spellingkennis blijft dan echter niet hangen op langere termijn. Ook wordt de spellingkennis die is opgebouwd niet toegepast als de aandacht naar de inhoud gaat, bijvoorbeeld tijdens het schrijven van zinnen of een verhaaltje.

Het oefenen van één bepaald woord, zoals ‘bakker’ kan goed geschreven worden in een dictee, maar dat geeft geen garanties voor het schrijven van datzelfde woord op een ander moment. Ook zegt het nog niets over de vaardigheid om woorden uit dezelfde categorie correct te schrijven, zoals bijvoorbeeld het woord ‘zwemmen’.

Kenmerken in de kleuterleeftijd

Dyslexie is nog niet vast te stellen op de kleuterleeftijd. Wel kunnen een aantal signalen aanleiding geven om uw kind nauwgezet te volgen waar het de ontwikkeling van beginnende geletterdheid betreft. De eerst genoemde kenmerken hebben een belangrijke voorspellende waarde.

• Dyslexie zit in de familie
• Beperkte letterkennis halverwege groep 2 (Protocol Leesproblemen en Dyslexie)
• Vertraagde spraak- en taalontwikkeling
• Moeite met het aanleren van willekeurige associaties zoals kleuren, namen, cijfernamen
• Moeite met fonologische taken zoals rijmen, spelen met klanken en woorden
• Zwak ontwikkeld geheugen voor het onthouden van versjes, liedjes

Heeft u twijfels over de ontwikkeling van uw kleuter, dan kunt u ook contact met ons opnemen voor verder onderzoek, advisering en begeleiding.